توسعه ظرفیت پالایشی؛ از وعده توخالی اوجی تا برنامه پاک‌نژاد

به گزارش رصد انرژی ، مرداد ۱۴۰۰ وقتی نام “جواد اوجی” به عنوان وزیر پیشنهادی نفت دولت سیزدهم به مجلس معرفی شد، وعده‌ها و برنامه‌های پرطمطراقی از سوی اوجی مطرح شد و شاید از دلایل اصلی گرفتن رای اعتماد مجلس نیز بیان همین وعده‌های بزرگ بود.

یکی از این وعده‌ها، افزایش ۱٫۵ برابری ظرفیت پالایشی کشور بود، به‌عبارتی ظرفیت حدود ۲٫۲ میلیون بشکه‌ای پالایش نفت خام و میعانات گازی، در دولت سیزدهم قرار بود به بیش از ۳٫۵ میلیون بشکه برسد. اما در عمل آنچه حاصل شد، با برنامه اعلامی از زمین تا آسمان تفاوت داشت و در حالی دولت چهاردهم آغاز شده که ظرفیت پالایشی کشور در مجموع نفت خام و میعانات گازی چیزی در حدود ۲ میلیون و ۳۷۰ هزار بشکه است.

طرح‌های متعددی در دولت سیزدهم مطرح شد که قرار بود برای نیل به هدف افزایش ۱٫۵ برابری ظرفیت پالایشی اجرا شود اما همه این طرح‌ها روی کاغذ باقی ماند و در بهترین شرایط، مطالعات آنها انجام شد و هیچ کلنگ زنی جدیدی را شاهد نبودیم.

از مهمترین این طرح‌ها، طرح ۳۰۰ هزار بشکه‌ای پتروپالایشگاه شهید سلیمانی بود که این طرح نخستین پروژه صنعت نفت در حوزه تلفیق پالایش و پتروشیمی است که هدف از احداث آن، ایجاد ارزش افزوده و جلوگیری از خام‌فروشی است. این پروژه که از سال ۱۴۰۰ تعریف شده و در دستور کار وزارت نفت دولت سیزدهم قرار گرفت، با پایان دولت مردمی، در مرحله مطالعاتی باقی ماند.

در تیرماه سال گذشته ترکیب سهامداران این ابرپروژه پالایشی مشخص شد. ازاینرو، هلدینگ خلیج‌فارس با ۳۰ درصد سهم به‌عنوان سهامدار عمده این پروژه انتخاب شده و صندوق بازنشستگی صنعت نفت (شرکت سرمایه‌گذاری اهداف) با ۱۵ درصد، بانک ملی (گروه توسعه ملی) با ۱۵ درصد، بانک رفاه (شرکت آینده‌سازان رفاه پردیس) با ۱۵ درصد، بانک تجارت و ملت هرکدام با ۷٫۵ درصد سهم به‌عنوان اعضای نهایی ترکیب سهامداران این پروژه انتخاب شدند و سهم شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی نیز به نمایندگی از دولت ۱۰ درصد است.

در نمایشگاه نفت امسال (اردیبهشت ۱۴۰۳) اعلام شد که قرار است طراحی بنیادی پتروپالایشگاه شهید سلیمانی تا پایان ۱۴۰۳ تکمیل شود.

اکنون ساخت و تکمیل پتروپالایشگاه ۳۰۰هزار بشکه‌ای شهید سلیمانی که در دولت سیزدهم به عنوان یک طرح راهبردی مطرح شده بود، در برنامه وزیر پیشنهادی نفت دولت چهاردهم مورد تأکید قرار گرفته است.

طبق برنامه اعلامی “محسن پاک‌نژاد”، وزیر پیشنهادی نفت، افزایش ظرفیت پالایش نفت خام و میعانات گازی کشور به ۳ میلیون بشـکه در روز در افـق سـال ۱۴۰۷ با استفاده از ظرفیت­های موجود در قانون حمایت از توسعه صنایع پایین دستی نفت خام و میعانات گازی با استفاده از سرمایه­گذاری مردمی در دستور کار دولت چهاردهم قرار دارد.

در این زمینه، در بخشی از برنامه اعلامی پاک‌نژاد آمده است: “با ساز و کار ایجاد شده در قانون فوق و به جهت جلوگیری از خروج ارز به منظور واردات فـرآورده­هـای نفتـی بـویژه بنزین، می­بایست به نحوی اقدام نمود که تمامی میعانات گازی تولیدی کشور که درصد استحصال بنـزین بـالاتری را نسبت به نفت خام دارند، به پالایشگاههای داخلی اختصاص یابد. بدین ترتیب ضروری است پالایشگاه نفت خام شهید سلیمانی با ظرفیت ۳۰۰ هزار بشکه در روز نفت خام و بخشی از پالایشگاههـای میعانـات گـازی مجموعـه سیراف به ظرفیت ۱۲۰هزار بشکه در روز و همچنین پالایشگاه مهر خلیج فارس به ظرفیت ۱۲۰ هزار بشکه تا پایان دولت چهاردهم به مدار تولید برسند.”

از آنجایی که خوراک پتروپالایشگاه شهید سلیمانی، نفت خام سنگین است و در آینده تولید نفت خام سنگین کشور افزایش یافته، درحالی که صادرات آن نسبت به نفت‌خام سبک با جذابیت کمتری همراه است، احداث یک پتروپالایشگاه بزرگ ۳۰۰هزار بشکه‌ای برای دریافت نفت‌خام سنگین و تولید فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی از این خوراک، یک اقدام راهبردی خواهد بود.

انتهای پیام/