توقف کامل واردات و سوآپ گاز ترکمنستان/ تکرار بدعهدی‌های گازی ترکمن‌ها

به گزارش رصد انرژی ، با آغاز دولت سیزدهم مذاکرات با ترکمنستان برای آغاز تجارت گازی بین دو کشور بعد از چندین سال وقفه، شروع شد و نتیجه آن آغاز سواپ گاز به میزان سالانه ۱٫۵ تا ۲ میلیارد مترمکعب بود که بعد از چند ماه، در ادامه مذاکرات، میزان سوآپ به سالانه ۳ تا ۴ میلیارد مترمکعب افزایش یافت.

نهم خردادماه، جواد اوجی، وزیر نفت در حاشیه دیدار خود با باتیر آمانوف، رئیس کنسرسیوم دولتی ترکمن‌گاز اعلام کرد: “به‌زودی قرارداد واردات گاز ایران از ترکمنستان امضا می‌شود که بر اساس آن ایران از همین ماه (خرداد) واردات روزانه ۱۰ میلیون مترمکعب گاز را آغاز می‌کند.”

قرار بود در صورت آغاز واردات گاز از ترکمنستان، علاوه بر سوآپ سالانه ۳ تا ۴ میلیارد مترمکعبی گاز ترکمنستان، ۳ تا ۴ میلیارد مترمکعب نیز گاز از این کشور خریداری می‌شود.

قراردادی که وعده آن را وزیر نفت داده بود، نه در خردادماه، حتی ۶ ماه بعد از آن هم امضا نشد و طی توافقی ضمنی بین ایران و ترکمنستان، هر آنچه این کشور بیشتر از میزان سوآپ می‌توانست تحویل ایران دهد، به عنوان واردات گاز لحاظ می‌شد.

احیای تجارت گازی با ترکمنستان که به قیمت زیر بار ادعاهای قیمتی این کشور در سنوات گذشته رفتن و پرداخت ۱٫۶ میلیارد یورو به ترکمنستان، انجام شد از سوی وزارت نفت و برخی نمایندگان مجلس به عنوان یک دستاورد بزرگ در راستای پوشش ناترازی گاز در زمستان اعلام شد.

حال در نخستین هفته‌های زمستان، شاهد توقف یکباره و اعلام نشده گاز ارسالی از سوی ترکمنستان بوده ایم. ایران که برای دریافت گاز در منطقه غالبا کم‌فشار شمال شرق کشور و ارسال گاز در منطقه پرفشار شمال غرب کشور در زمستان به میزان حداقل ۱۰ میلیون مترمکعب در روز حساب کرده بود، بار دیگر از ترکمنستان رودست خورد.

ترکمنستان در بدعهدی و قطع بدون اطلاع قبلی گاز، سابقه طولانی دارد. این کشور در سال ۱۳۸۶ به‌یکباره گاز صادراتی به ایران را در میانه زمستان قطع کرد و برای وصل مجدد آن، درخواست افزایش ۹ برابری قیمت گاز را ارائه کرد. این باج‌خواهی ترکمنستان به دلیل سرمای شدید حاکم بر شمال کشور، از سوی مسئولین وقت پذیرفته شد و این مسئله، بخشی از بدهی‌های گازی ایران را شامل می‌شد که به عنوان مطالبات طرف ترکمن، مطرح شده بود.

در میانه دهه ۹۰ شمسی، به علت تحریم‌ها و مشکلات ناشی از آن در انتقال پول، برای چند ماه پرداخت پول خرید گاز از ترکمن‌ها با تأخیر مواجه شد که بعدا عنوان شد این مطالبات، با روش‌های مختلفی از جمله صادرات کالا و خدمات فنی و مهندسی و حواله و … تسویه شده است، اما بخشی از ادعاهای مالی طرف ترکمن در خصوص تأخیرها در پرداخت و جریمه‌های درخواستی آنها بوده است.

در زمستان سال ۹۵ بار دیگر ترکمنستان بدون اعلام قبلی و بدون توجه به اصول قراردادی، صادرات گاز به ایران را متوقف کرد و باز هم دلیل توقف را مباحث مالی اعلام کرد.

درحال حاضر تمامی گازی که به عنوان سوآپ و واردات گاز از ترکمنستان، به ایران ارسال می‌شد، قطع شده و مشخص نیست که این قطعی گاز، تا چه زمانی ادامه یابد. مدیران وزارت نفت تا این لحظه هیچ واکنش رسمی نسبت به قطع کامل گاز ارسالی از سوی ترکمنستان نداشته‌اند.

انتهای پیام/